Odbywanie kary pozbawienia wolności w kontekście uprawnień do dodatku mieszkaniowego

Ubiegam się o przyznanie dodatku mieszkaniowego. Posiadam niewielkie mieszkanie i skromne dochody. Mieszkam razem z synem. Dwa miesiące temu syn rozpoczął odbywanie kary pozbawienia wolności. We wniosku o przyznanie dodatku wskazałam, że moje gospodarstwo składa się z dwóch osób. Doszły mnie informacje, że skoro syn w lokalu nie mieszka, to nie może być uwzględniony. Czy to zgodne z prawem?

Fakt odbywania przez członka gospodarstwa domowego kary pozbawienia wolności nie może zasadniczo powodować uznania, że nie spełnia on kryteriów zawartych w art. 4 ustawy o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 966 ze zm.) i że nie zamieszkuje i nie gospodaruje w mieszkaniu. Uzasadnia się to tym, że nie sposób przyjąć, aby osoba odbywająca karę pozbawienia wolności posiadała swoje stałe centrum życiowe w zakładzie karnym.

Poparcie dla takiego stanowiska mogłoby doprowadzić do tego, że osoby odbywające karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym, straciłyby mieszkanie, w tym osoby prowadzące z nimi wspólne gospodarstwo, a niemogące samotnie utrzymać mieszkania z uwagi na swoje niskie dochody (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 20 maja 2014 r., sygn. akt III SA/Kr 1506/13).

Dodatek mieszkaniowy jest formą pomocy społecznej udzielanej przez władze publiczne, wspierające realizację prawa obywatela do mieszkania. Zgodnie z definicją pojęcia "gospodarstwo domowe", rozumie się przez nie lokatora samodzielnie zajmującego lokal lub lokatora, jego małżonka i inne osoby wspólnie z nim stale zamieszkujące i gospodarujące, które swoje prawa do zamieszkiwania w lokalu wywodzą z prawa tego lokatora. Wynika z tego, że gospodarstwo domowe może być tworzone samodzielnie przez lokatora lub lokatora wspólnie z małżonkiem, ewentualnie z innymi osobami, które z lokatorem wspólnie zamieszkują. "Zajmowanie lokalu" zawiera w sobie element faktyczny, który odzwierciedla wolę zamieszkiwania w lokalu, i prawny, rozumiany jako tytuł prawny do lokalu, zatem dotyczy to również osób odbywających karę pozbawienia wolności.

Syn Czytelniczki przebywając poza miejscem zamieszkania czasowo zaspokaja część swoich potrzeb w zakładzie karnym, ale jednak zachowuje prawo do zamieszkania w przedmiotowym lokalu i nie można twierdzić, że utracił faktyczny z nim kontakt. W lokalu tym nadal mieści się jego stałe centrum życiowe, zwłaszcza jeśli po zakończeniu odbywania kary do tego lokalu powróci.

Warto zwrócić uwagę na sytuację podobną odnoszącą się do dziecka-studenta, które pozostaje na utrzymaniu rodziny, tworzy z nią gospodarstwo domowe, ale mieszka i studiuje w innym mieście. Sam fakt zamieszkiwania w innym miejscu nie oznacza automatycznie, że dziecko nie jest częścią gospodarstwa domowego rodziców. O ostatecznym wyniku sprawy decydować zawsze będą wszelkie okoliczności sprawy.