Karę ograniczenia wolności można zastąpić jedynie karą pozbawienia wolności

Jakiś czas temu zostałem skazany na karę ograniczenia wolności. Ostatnio otrzymałem wezwanie do stawienia się celem jej odbycia, co miałoby polegać na nieodpłatnej pracy w celach społecznych. Obecnie nie mogę tej kary wykonywać, ponieważ od niedawna mam stałą pracę. Czy jest możliwe, aby kara ograniczenia wolności została zastąpiona karą grzywny?

NIE. W aktualnym stanie prawnym nie istnieje już bowiem możliwość zastąpienia kary ograniczenia wolności karą grzywny. Na mocy ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. nr 240, poz. 1431), która weszła w życie 1 stycznia 2012 r., zmieniono m.in. brzmienie art. 65 Kodeksu karnego wykonawczego (Dz. U. z 1997 r. nr 90, poz. 557 ze zm.). Dotychczas przepis ten przewidywał możliwość zastąpienia kary ograniczenia wolności - w razie gdyby skazany uchylał się od jej odbywania - karą grzywny, a dopiero wobec uznania orzeczenia tej kary za niecelowe z uwagi na brak możliwości jej uiszczenia lub ściągnięcia - karą pozbawienia wolności. W obecnym brzmieniu, art. 65 § 1 K.k.w. nie przewiduje możliwości zastąpienia kary ograniczenia wolności karą grzywny. Zgodnie z tym przepisem, jeśli skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności lub nałożonych na niego obowiązków, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności, przyjmując, że jeden dzień pozbawienia wolności równa się dwóm dniom ograniczenia wolności. Uzasadnieniem dla powyższej zmiany przepisów był pogląd, iż kara łagodniejsza rodzajowo jaką jest grzywna, nie powinna być karą zastępczą wobec kary rodzajowo surowszej.

Jeśli zatem, wbrew sądowemu nakazowi Czytelnik będzie uchylał się od odbywania kary ograniczenia wolności, musi liczyć się z tym, że prędzej czy później sąd zarządzi wobec niego wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności. Ustawa przewiduje jednak możliwość zmiany formy odbywania kary ograniczenia wolności. Stanowi o niej art. 63a § 1 K.k.w., według którego w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może zmienić formę obowiązku wykonywania pracy, przyjmując 20 godzin pracy na cele społeczne za równoważne 10% wynagrodzenia za pracę. Orzeczona praca nie może jednak przekraczać 40 godzin w stosunku miesięcznym. Przepis ten pozostaje w związku z art. 34 § 2 oraz 35 § 1 i 2 Kodeksu karnego (Dz. U. z 1997 r. nr 88, poz. 553 ze zm.), w świetle których kara ograniczenia wolności polega na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne albo na wykonywaniu pracy w dotychczasowym miejscu zatrudnienia za zmniejszonym wynagrodzeniem.

Czytelnik może więc skorzystać z możliwości, jaką daje art. 63a § 1 K.k.w. Zmiana formy realizacji obowiązku pracy uzasadniona jest bowiem zwłaszcza wówczas, gdy po orzeczeniu przez sąd obowiązku wykonywania przez skazanego pracy na cele społeczne podjął on stałą pracę i wniósł o zmianę formy tego obowiązku.