Wartość spadku w zeznaniu podatkowym

Nabyłem część spadku po mamie. Mam prawo do udziału w wysokości 50%. Muszę złożyć zeznanie podatkowe, aby nie płacić podatku od spadku. Jak ustalić wartość spadku, co powinienem wpisać w zeznaniu podatkowym? Komu zlecić wycenę?

Nie ma prawnego obowiązku zlecania tego rodzaju wyceny rzeczoznawcy majątkowemu czy innemu specjaliście. Podstawę opodatkowania przy nabyciu spadku stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Czytelnik jako spadkobierca musi więc ustalić wartość rynkową otrzymanych rzeczy i praw. Regułą jest, że wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę (spadkobiercę), jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej. Stanowi o tym art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 ze zm.).

Trzeba zatem wziąć pod uwagę stan rzeczy (prawa majątkowego) ustalony w dniu nabycia, a ceny rynkowe z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Prawidłowe ustalenie wartości nabytego majątku służy podatnikowi. Po pierwsze, nie narazi się na zarzut organu, że wycena jest zaniżona, co nie wydłuży postępowania podatkowego. Po drugie, w dokumentacji organów skarbowych będzie widnieć informacja o tym, że podatnik legalnie otrzymał określoną wartość majątku. W przyszłości w razie kontroli podatkowych podatnik zawsze będzie mógł wykazać, że zgromadzony przez niego majątek powstał dzięki przychodom ujawnionym. Taka konieczność może pojawić się np. w razie kupna nieruchomości, gdy dochody z wynagrodzenia za pracę wykazane w PIT zdaniem organu podatkowego nie były wystarczające na dokonanie tego rodzaju zakupu. Wówczas podatnik będzie mógł udowodnić, że miał pieniądze z legalnego źródła, jakim było również nabycie spadku o określonej wartości.

Organ podatkowy zainterweniuje dopiero wtedy, gdy uzna, że podane przez podatnika wartości nie odpowiadają wartości rynkowej. W takim przypadku naczelnik urzędu skarbowego wezwie nabywcę do podwyższenia lub obniżenia tej wartości, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny.

Jeżeli nabywca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wyceny rzeczoznawcy. Jeśli wartość określona z uwzględnieniem opinii biegłego różnić się będzie o więcej niż 33% w stosunku do wartości podanej przez spadkobiercę, będzie on obciążony kosztami takiej wyceny.